Grand Hotel w literaturze
„ZAKLĘTE REWIRY”
W 1936 roku krakowski Grand Hotel wszedł na stałe do literatury polskiej za sprawą książki „Zaklęte Rewiry”, która została przyjęta przez środowisko literackie jako świetny debiut Tadeusza Kurtyki- byłego kelnera Hotelu Grand, publikującego pod pseudonimem Henryk Worcell.
Pracował on w latach 1928-1936 jako kelner najpierw w kawiarni, a następnie w restauracji hotelowej. Od 1933 roku rozpoczął pisanie pamiętników, które z czasem przekształciły się w rodzaj autobiograficznej powieści, pełnej bezcennych informacji i anegdot dotyczących życia hotelowego „od kuchni” do „stolika kawiarnianego”. Niewątpliwie to właśnie kawiarnia Grand Hotelu była tym miejscem, gdzie kelner Kurtyka przemienił się w pisarza Worcella, który wg recenzji Zygmunta Nowakowskiego „wjechał do literatury polskiej na stu koniach”.
Najcenniejszymi walorami powieści Worcella było plastyczne namalowanie obrazu życia kawiarnianego i restauracyjnego od kulis: „od kuchni, bufetu, spiżarni i kredensu”.
W powieści autor książki nazwał Grand Hotel- „Pacyfikiem”, a sam ukrył się pod postacią głównego bohatera Romana Boryczki, który drogę do zostania kelnerem rozpoczynał od zmywania naczyń w kuchni. W realnym życiu kelner Tadeusz Kurtyka mając możliwość podglądania zachowań kawiarnianych Gości i uczestnicząc w codziennej działalności zaplecza gastronomicznego Grand Hotelu, potrafił oddać niezwykłą atmosferę tego miejsca i w interesującym zapisie literackim utrwalić dzieje tego legendarnego hotelu.
Książka doczekała się wielu wznowień, a w 1975 roku na jej podstawie Janusz Majewski nakręcił film pod tym samym tytułem.
Grand Hotel w literaturze
GRAND HOTEL
Grand Hotel w Krakowie okazał się na tyle interesującym tematem, że doczekał się obszernej monografii autorstwa prof. Ireny Homoli-Skąpskiej.
Autorka w niezwykle zajmujący sposób kreśli dzieje tego miejsca, przybliżając historię zabytkowych kamienic, które weszły później w kompleks Grand Hotelu, jak i ludzi którzy byli jego właścicielami oraz tych, którzy przez długie lata spotykali się w hotelowej kawiarni i restauracji.
Możemy zatem prześledzić proces przebudowy renesansowych kamienic w pałac książąt Marceliny i Aleksandra Czartoryskich i powstania w jego murach najsłynniejszego salonu artystyczno-literackiego Krakowa, a po sprzedaży pałacu Eustachemu Jaxa Chronowskiemu, przekształceniu tego miejsca w najbardziej luksusowy hotel Krakowa.
Autorka przywołuje wiele zabawnych historii i anegdot związanych ze sławnymi bywalcami kawiarnianymi jak i Gośćmi hotelowymi- często wybitnymi postaciami tamtej epoki. Cytuje również żartobliwe wierszyki, które sławetni Goście często zostawiali na kawiarnianych serwetkach.
Jeden z nich dotyczy samej autorki:
Profesor Homola
Ciężka jej dola
Napisać o Hotelu
Nie urażając zbyt wielu
Grand Hotel w filmie
„ZAKLĘTE REWIRY”
„Zaklęte Rewiry” w reżyserii Janusza Majewskiego są wierną ekranizacją powieści Henryka Worcella pod tym samym tytułem. W głównej roli Romana Boryczki reżyser obsadził młodziutkiego Marka Konrada, a w roli prześladującego go brutalnego kelnera Fornalskiego- znakomitego Romana
Wilhelmiego. Obaj zostali nagrodzeni za wybitne kreacje aktorskie.
Na potrzeby filmu krakowski Grand Hotel zostaje przemianowany na hotel „Pacyfik”. Reżyser zaprasza nas do odwiedzenia tego hotelu i przyjrzenia się jego rewirom, zwykle niedostępnym dla Gości. Akcja filmu rozgrywa się na początku lat 30-tych XX wieku i opowiada o losach kilkunastoletniego chłopaka ze wsi, przyjętego do pracy w restauracji najbardziej luksusowego hotelu w mieście, który za cenę nieustannych poniżeń pnie się po szczeblach kariery hotelowej. W znakomity sposób ukazuje obraz życia krakowskiego Grand Hotelu widziany oczami jego kelnera i oparty na jego własnych doświadczeniach. Stanowi doskonałe studium postaw i zachowań hotelowego środowiska pracowniczego oraz stałych bywalców kawiarni i restauracji Grand Hotelu.
Brytyjski krytyk filmowy- David Shipman wyraził opinię, iż „nie zna lepszego filmu o życiu hotelowym niż ten”.
Grand Hotel w filmie
WNĘTRZA GRAND HOTELU W FILMACH
Jeśli chcecie Państwo ujrzeć oblicze Grand Hotelu w innej aranżacji, polecamy obejrzenie kilku filmów, zrealizowanych w jego wnętrzach, które stanowią wdzięczną scenerię, pożądaną przez reżyserów do kręcenia w nich swoich produkcji.
Przez lata nakręcono tutaj parę filmów fabularnych oraz wiele epizodów hotelowych, zwiększając rozpoznawalność tego miejsca na mapie Krakowa i czyniąc legendarny Grand Hotel – współczesnym „bohaterem medialnym”.
Najbardziej znana produkcja filmowa, do której sceny hotelowe były kręcone w krakowskim Grandzie – to znakomita komedia „Vinci” z 2004 roku w reżyserii Juliusza Machulskiego z Borysem Szycem, Robertem Więckiewiczem, Kamilą Baar i Janem Machulskim w rolach głównych.
W tym samym roku miała premierę inna komedia w reżyserii Roberta Glińskiego- „Długi weekend”, tym razem prawie w całości nakręcona we wnętrzach Grand Hotelu.
„Kobiety bez wstydu” z 2016 roku – to współczesna polska komedia w reżyserii Witolda Orzechowskiego z udziałem między innymi takich gwiazd jak: Joanna Liszowska czy Anna Dereszowska. Wiele scen tego filmu zostało nakręconych właśnie w krakowskim Grand Hotelu.
We flagowym serialu TVP z 2018 roku, utrzymanym przez Macieja Migasa w stylistyce „Belle epoque” również niektóre sceny zostały zrealizowane w Grand Hotelu.
Przed nami jeszcze wiele realizacji filmowych, gdyż ekipy filmowe darzą nasz hotel szczególnym sentymentem i wciąż do niego wracają.
Grand Hotel w publicystyce
PROGRAMY PUBLICYSTYCZNE O HOTELU
Kiedy prezenter stacji BBC, gospodarz cenionego programu „Great Continental Journey” dotarł do Krakowa, nie mógł nie zatrzymać się w legendarnym Grand Hotelu i nie ująć go w swoim scenariuszu. Ekipa programu poruszając się z kamerą po historycznych wnętrzach krakowskiego hotelu, próbowała przenieść swoich widzów do roku 1914, kiedy to Joseph Conrad wraz ze swoją żoną Jessie oraz synami: Borysem i Johnem gościł w Grand Hotelu i odtworzyć klimat minionej epoki.
Wymienienie wszystkich programów publicystyczno-naukowych, które były kręcone we wnętrzach Hotelu Grand mogłoby stanowić problem, bo też miejsce to na tyle istotnie wpisało się w historię naszego kraju, tak wielu wybitnych przedstawicieli świata polityki, kultury i sztuki przez lata było z nim związanych, że twórcom tych programów wręcz trudno jest pominąć Grand Hotel w swoich scenariuszach.
TVP Historia wielokrotnie odwiedzała nasz hotel z kamerą, kręcąc sceny związane z różnymi postaciami historycznymi. Jednym z ciekawszych programów nakręconych przez tę stację była filmowa próba odtworzenia pobytu Jana Kiepury w Grand Hotelu w 1936 roku i jego spontanicznego koncertu w płaszczu kąpielowym w oknie Apartamentu Pałacowego dla tłumu wielbicieli zgromadzonych przed hotelem.